پرسشهایی که برای بیماران، والدین آنان و اطرافیان در مورد برخی جراحی های چشم مطرح میشود. سعی کرده ایم پرسشهای متعدد و مکرری را مه برای مراجعین پیش میاید در زیر توضیح دهیم. لطفا اگر موارد دیگر به نظر خوانندگان محترم میرسد که در زیر نیامده است، سپاسگزار میشویم که با ما در میان بگذارند که موارد عام را به نوشته های زیر اضافه نمائیم.
در مورد جراحی انحراف چشم ها ( استرابیسم ):
1 - آیا جراحی انحراف چشم دارای ریسک و خطر میباشد؟
بررسی های قبل از جراحی و مراقبت های حین عمل و بعد از عمل، همه برای کم کردن ریسک پیش آمدهای ناخواسته و مزاحم میباشد. جراحی انحراف چشمها هم مانند اکثر عملهای جراحی همراه با بیهوشی عمومی، باید با رعایت کامل موازین بهداشتی و مراقبتهای قبل و بعد از بیهوشی همراه باشد.
آشنایی جراح به روشهای تعریف شده جراحی به ویژه عوارضی که میتواند پیش آمد کند، و نیز راه جلوگیری و درمان آنها که در سایه آموزش کامل و پیشینه سالها تجربه عملی گنجینه ای از دانش را برای جراح فراهم میآورد، ضامن مطمئنی بر پیشگیری و مقابله با عوارض ناخواسته میباشد.
معمولا عوارض زودرس و دیررس جراحی های انحراف چشمها به سادگی قابل پشیگیری و درمان هستند.
2 – بهترین سن جراحی انحراف چشمها کدام است؟
چنانکه در مباحث مختلفی که در این تارنامه و در بیماریهای مختلف آورده ایم، بهترین سن بررسی چشم کودکان، اگر در زمان تولد مشکلی نداشته باشند، 6 ماهگی است، از همان سن یکی از موارد مهم بررسی در چشم کودکان، مساله حضور یا عدم انحراف چشمها است.
اگر انحرافی در همان زمان توسط متخصص چشم کودکان تشخیص داده شد، بررسی ها و اقدامات درمانی اولیه انجام و درصورت نیاز به جراحی، پیشنهاد لازم به والدین ابلاغ میشود.
برای برخی از موارد انحراف چشمی، ممکن است زمان بیشتری برای اقدامات اولیه و یا بررسی نوع تغییرات انحراف چشمها با گذر زمان، ضروری باشد که در این صورت تصمیم به جراحی (اگر لازم باشد) دیر تر اتخاذ خواهد شد.
از آنجائیکه داشتن دید دو چشمی واحد و همزمان، برای داشتن دید سه بعدی که عالی ترین نوع دید دو چشمی محسوب میشود ضروری است، انجام هر اقدام درمانی در سنین هرچه پایینتر را طلب میکند.
3 – آیا یکبار جراحی انحراف چشمها کافی است؟ یا موارد دیگری نیز لازم خواهد شد؟
در هشتاد تا نود درصد از مواردی که انحراف ساده ای در چشمها مشاهده میشود، یکبار جراحی تمام مشکل بیمار را برطرف میکند.
ولی در 10 تا 20 درصد موارد بویژه آنان که با انحرافهای چرخشی ویا عمودی و یا بیماریهای مادرزادی عضلانی همراه باشند دفعات بیشتر لازم خواهد شد.
4 – آیا نتیجه جراحی انحراف چشمی برای تمام طول زندگی فرد مبتلا و عمل شده، مستدام خواهد بود؟
جراحی انحراف چشمی فقط معلول را که در عضلات چشمی بصورت عدم هماهنگی دو چشم برای دریافت تصویر واحد قابل انطباق با دیگری خودنمایی میکند، اصلاح مینماید و عامل اصلی را که اغلب در مراکز بالاتر و در هسته های حرکتی عضلات چشمی شکل گرفته را تغییر نمیدهد، لذا امکان تظاهر انحراف، مدتی بعد از جراحی و یا درمانهای غیرجراحی بعید نیست، که البته در چنین مواردی هم درمانهای تکمیلی تعریف شده است.
5 – جراحی انحراف چشمها چقدر طول میکشد؟
نوع جراحی، تعداد عضلاتی که باید جابجا و یا تغییر قدرت داده شوند، مهارت و تجربه جراح مناسب و باب سلیقه بودن لوازم و محیط جراحی و ... از عواملی هستند که در محاسبه سرعت عمل و زمان، تاثیر بسزایی داشته باشند.
برای یک جراحی معمولی با دو عضله حدود 40 تا 50 دقیقه طول میکشد.
======= ======= ======= =======
بخش دوّم:
6 – کودکی که از عینک استفاده میکند بعد از جراحی نیز عینک را ادامه خواهد داد؟
اگر عینک برای اصلاح نزدیک بینی یا دوربینی ویا استیگماتیسم استفاده میشود که حتما ادامه خواهد یافت و پرسش بیشتر زمانی مورد نظر است که عسنک برای کنترل مقداری از انحراف استفاده میگردد. در این موارد مقداری از انحراف کلی بیمار مورد جراحی قرار خواهد گرفت که عینک قادر به اصلاح آن نیست. بنابراین بعد از عمل، عینک بیمار ادامه خواهد یافت و بیمار با زدن عینک انحراف نداشته و بدون عینک، آن مقدار از انحراف را که عینک اصلاح میکرد نشان خواهد داد.
7 – آیا جراحی انحراف چشم ها دردناک است؟
در جریان انجام عمل جراحی، بیمار در بیهوشی کامل است و احساس درد ندارد و بعداز عمل و بیداری از بیهوشی، ممکن است بیمار اندکی سوزش در چشمها داشته باشد و در موقع حرکت چشمها به اطراف، کمی احساس درد کند که با خوردن مسکن که تجویز میشود برطرف خواهد شد.
8 – پیش بینی سیر انحراف چشمی درمان شده و نشده چگونه است؟
انحراف چشمی اگر درمان نشود و شخص از یک چشم برای دیدن استفاده کرده و چشم دیگر را بدون استفاده نگهدارد، تنبلی چشم همیشه منحرف حادث و شخص برای بقیه عمر دارای یک چشم با دید قابل قبول خواهد شد و بدلیل نداشتن دید دو چشمی همزمان از انجام بسیاری از فعالیتهای اجتماعی محروم خواهد شد.
بیمار با درمان بموقع، کامل و موثر انحراف چشمها از دید همزمان و دو چشمی و داشتن تصاویر مشابه و قابل انطباق دو چشم و در نتیجه حس بسیار خوب دید سه بعدی بهره مند خواهد شد.
9 – بعد از عمل جراحی انحراف چشمها، از کی میتوان به فعالیتهای روزانه بازگشت؟
یکی دو روز اوّل بعد از جراحی از دویدن، پریدن از بلندی و ضربه به سر و چشمها باید پرهیز کرد.
دیدن تلویزیون و خواندن و نوشتن و کار یا بازی با کامپیوتر از فردای روز جراحی که پانسمان چشمها را باز میکنید اشکالی ندارد.
روز سوم بعد از عمل حمام معمولی انجام میشود.
از هفته سوم یا چهارم بعد از عمل فعالیت عادی روزانه – البته بدون ضربه به سر و انجام ورزشهای سنگین بدنی – آغاز میشود.
10 – آیا عینک میتواند همه انحراف موجود را اصلاح کند؟
اگر انحراف چشمها بویژه انحراف بداخل نتیجه تطابق بیش از حد چشمها مانند مواردی که دوربینی قابل ملاحظه در کودک وجود داشته باشد حادث شده باشد، با اندازه گیری دقیق دوربینی و تطابق بیمار و تعیین نمره مناسب عینک برای جبران دور بینی فوق، میتوان همه انحراف تطابقی را جبران و انحراف را ازبین برد.
11 – آیا پرواز با هواپیما بعد از جراحی انحراف چشمها مجاز است؟
البته اگر بیمار احساس راحتی در چشمهای خود داشته باشد، پرواز مانعی ندارد. مسافرت با اتومبیل و برگشت به شهر محل اقامت بیمار هم بشرط مراقبت از تکانهای شدید اتومبیل اشکالی ندارد.
12 – ظاهر چشمها بعد از جراحی انحراف چشمی چگونه است؟
قرمزی چشمها در محل باز کردن ملتحمه چشمها که روی بخش سفیدی چشمها را میپوشاند، که در موارد نادری زیاد و قابل توجه هم میشود و حتی روز بعد از عمل ممکن است اندکی وسیعتر هم شده باشد، جلب توجه میکند ولی بتدریج در روزهای آتی کمرنگ تر و محو میگردد که ممکن است دو یا سه هفته بطول انجامد.
ادامه در بخش سوّم ...